الف- سابقه قالیبافی
نایین در حاشه جنوبی کویر مرکزی در 145 کیلومتری شرق اصفهان قرار گرفته است. قالیبافی در نایین و مناطق اطراف آن مانند ورزنه، کوهپایه، خور و بیابانک و به خصوص تودشک از دیرباز رایج بوده کسادی بازار عبا بافی حرفه قالیبافی به عنوان یک شغل اصلی مطرح است.
امروزه در طبقهبندی فرشهای ایران قالی نایین به دلیل ظرافت و رنگآمیزی خاص جزء نفیسترین قالیهای ایران محسوب میشود
چله قالیهای نایین همگی از نوع چهارلا، ششلا و نهلا هستند؛ و از نخ نمره 20 پنبه برای آن استفاده میشود. ضمناً برای ایجاد مقاومت در چلهها صرف نظر از اینکه 3 لا گرد هستند. آنها را آب کوب مینمایند. رجشمار اغلب فرشهای نایین بین 50 تا 70 رج در هر 5/6 سانتی متر است.
استاد فتحالله
حبیبیان، برادران مفیدی، حاج رضا قنبری و جلال بند علی از مهمترین تولیدکنندگان
معاصر قالی نایین هستند.
ب- ویژگیهای ظاهری قالی نایین
1.مصرف رنگهای روشن و شاد
2.محدود بودن تعداد رنگهای مصرفی (تکثر رنگ ندارند) ولی به نحوی رنگها را چیدمان مینمایند که جلوه خاص فرشهای نایین مرهون اینگونه رنگبندی است.
3.رنگ غالب در متن کرم و در حاشیه خاکی، ولی رنگهای لاکی روناسی، سرمهای، آبیف بادامی و شکلاتی استفاده میشود.
4.از ویژگیهای انحصاری فرش نایین استفاده از ابریشم، گل سفید در زه (گرده) گلها و شاخ و برگهاست.
5.طرحهای غالب نایین لچک ترنج، قاب قابی، گلدانی، درختی، کومهای گرفت و گیر، ابنیه اسلامی با استفاده از ترکیبات اسلیمیف ختایی و شاهعباسی در طرحهای نایین دیده میشود.
6.نوع بافت فارسی (سر ریشه پیوسته، گلیم کرباس، شیرازه متصل، پشت فرش نامنظم)
7.چلههای نایین پنبه و پرز آنها پشم و ابریشم است
8.ملاک خرید و فروش فرش نایین تعداد لای چله هاست.
9.قالیهای نایین در همه ابعاد از پادری، پردهای تا چهارصد متری و هزار متری نیز تولید میشوند .
